De cliënt

Cordaan is er voor alle mensen met een verstandelijke beperking: van jong tot oud, van licht tot zeer ernstig verstandelijk beperkt, met of zonder andere beperkingen. Onze drijfveer is een bijdrage leveren aan een waardevol leven. Samen creëren we kansen en mogelijkheden. Zodat u kunt zijn wie u bent.

Ontwikkeling van de vraag

We kijken goed naar de ontwikkeling van de zorgvraag in de stad. We zien een groei in vraag en gebruik van zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Deze groei wordt voornamelijk veroorzaakt doordat mensen gemiddeld ouder worden, zo ook mensen met een verstandelijke beperking. Met het toenemen van de levensverwachting van mensen met verstandelijke beperking hebben zij ook een verhoogde kans op het krijgen van aandoeningen die leeftijdsgebonden zijn en neemt de kans op complexe problematiek toe. Daarnaast zorgen maatschappelijke ontwikkelingen ervoor dat meer mensen professionele ondersteuning nodig hebben, doordat de samenleving ingewikkelder (digitaler) wordt en steunsystemen vaker ontbreken. Tevens is in Amsterdam een toename in zorgvraag zichtbaar van cliënten met een niet-westerse achtergrond. We blijven deze ontwikkeling van de zorgvraag in de stad goed monitoren, zodat we een persoonsvolgend zorgaanbod kunnen bieden nu en in de toekomst. We willen dat cliënten de zorg en ondersteuning kunnen krijgen die passen bij de manier waarop ze hun leven willen leiden.

Cliëntervaring – ‘Dit vind ik ervan!’

Voor het ophalen van cliëntervaring gebruiken we de aanpak 'Dit vind ik ervan!' (‘DVIE!’), waarin de onderzoekende dialoog centraal staat. Bij deze aanpak gaat een begeleider, die hiervoor training heeft gekregen, in gesprek met zijn/haar cliënt. De cliënt kan zo over zijn/haar ervaring vertellen en over wat hij/zij belangrijk vindt. De begeleider gebruikt die informatie vervolgens om beter zorg- en dienstverlening op maat aan te bieden. ‘DVIE!’ kent meerdere varianten. Binnen Cordaan worden twee gesprekslijsten gebruikt: ‘Ik vertel’ voor cliënten en ‘Ik zie en vertel’ voor begeleiders die in dialoog gaan met verwanten. Op een tiental thema’s wordt de ervaringsscore gevraagd aan de cliënt of verwant. Daarnaast geeft de cliënt of verwant aan welke thema’s voor hem/haar belangrijk zijn en of hij/zij verandering wenst ten aanzien van het betreffende thema.

Vanuit de ingevulde gesprekslijsten in het ECD komen de volgende ervaringsscores van cliënten en verwanten naar voren.

De cliënt

Cliënten geven aan dat zij vooral verandering wensen op de thema’s: Lijf, Gevoel en Huis.
De belangrijkste thema’s voor cliënten zijn: Familie, Huis en Lijf.

De verwant

Verwanten geven aan dat zij vooral verandering wensen op de thema’s Lijf en Hulp, evenals voorgaand jaar. Daarnaast geven verwanten aan dat zij de thema’s Doen, Familie en Veilig voelen het belangrijkst vinden.

Evaluatie van de dialoog met cliënt (en verwant) middels ‘DVIE!’

In 2019 heeft bij Cordaan een reflectiebezoek vanuit het ‘platform DVIE!’ plaatsgevonden. Tevens hebben teammanagers, directie en RvB de eerste week van januari 2020 met elkaar verschillende aspecten van de aanpak ‘DVIE!’ geëvalueerd, onder andere naar aanleiding van de resultaten van de teamreflectie. Daaruit kwam naar voren dat de teams de open DVIE!-dialoog met de cliënt onvoldoende lijken te voeren. Het zijn met name de PB´ers die de DVIE! invullen, terwijl alle medewerkers het goede gesprek met de cliënt kunnen voeren. De meeste medewerkers zien DVIE! als een verplicht lijstje met tien onderwerpen dat zij moeten invullen. De afdeling Kwaliteit van Cordaan heeft geadviseerd dat ieder team met elkaar reflecteert (in aanwezigheid van een trainer DVIE!) op de bedoeling van de DVIE!-aanpak, hoe een goede dialoog gevoerd kan worden en wat gedaan wordt met de opbrengsten van de dialoog. En hoe deze uitkomsten vastgelegd worden in het ECD en de vertaling te maken naar het zorgplan.

Ervaringsdeskundigen

Sinds medio 2017 zet Cordaan met succes ervaringsdeskundigen met een verstandelijke beperking in. Inmiddels zijn er in 2019 dertien opgeleide ervaringsdeskundigen actief, van wie twee in betaalde dienst. Iedere ervaringsdeskundige heeft zijn/haar eigen onderwerp waar hij/zij zich voor inzet. Enkele voorbeelden van deze onderwerpen zijn: medezeggenschap en eigen regie, ouderschap op afstand en huiselijk geweld. De ervaringsdeskundigen worden op verschillende manieren ingezet met als doel de kwaliteit van bestaan van mensen met een beperking te verhogen. Door hun eigen ervaringen kunnen zij zorgontvangers helpen en ondersteunen. Ook kunnen zij zorgprofessionals helpen om meer door de bril van de zorgontvanger te kijken, zodat de verleende zorg beter aansluit bij wat de zorgontvanger nodig heeft. Daarnaast hebben de ervaringsdeskundigen een signaleringsfunctie; wat zij in de praktijk tegenkomen, kunnen zij op de juiste plaats binnen de organisatie agenderen.

Een ‘bloemlezing’ van de opdrachten die de ervaringsdeskundigen in 2019 hebben uitgevoerd, is:

  • individuele gesprekken gevoerd met cliënten;
  • trainingen gegeven aan de medewerkers van het Stadsloket Amsterdam;
  • workshops verzorgd over autisme en LVB voor medewerkers van Cordaan; workshops verzorgd op de Summer School van Huis van de Wijk De Tagerijn;
  • bijdrage geleverd aan het ophalen van input voor het meerjarenbeleidsplan LBV+, de beleidstafels van het domein LVB+, en visitatiebezoeken;
  • twee Huizen van de Wijk geholpen bij het verbeteren van de gastvrijheid d.m.v. ‘mysterie guest’-bezoeken en trainingen.

Leerlijnen, IPS en Woonhulp

Het Leerwerkbedrijf is onderdeel van het domein Werk & Dagbesteding. De ambitie van het Leerwerkbedrijf is om mensen maximaal te laten participeren op de arbeidsmarkt. Om dat te bereiken worden diverse interventies ingezet. Iedere deelnemer van het Leerwerkbedrijf heeft de mogelijkheid om zich te ontwikkelen op vakvaardigheden, werknemersvaardigheden en veilig werken. Het Leerwerkbedrijf is per branche ingericht in leerlijnen. Deze leerlijnen sluiten bij het begin van het leerproces aan op het niveau waarmee de deelnemers het speciaal onderwijs verlaten hebben en aan het einde van het leerproces op de eisen die, binnen te branche, gesteld worden op de betaalde arbeidsmarkt.

Om de doorstroom naar de betaalde arbeidsmarkt te versnellen is twee jaar geleden gestart met het project IPS voor LVB. IPS staat voor ‘Individual Placement and Support’. In de GGZ de meest effectieve methode om mensen duurzaam naar betaald werk toe te leiden. In het project bij Cordaan wordt deze methodiek ingezet voor mensen met een LVB. IPS gaat uit van ‘working first’. Als de werkwens voorop staat, wordt de deelnemer begeleid bij het vinden van een betaalde baan en bij het behouden van deze betaalde baan. Een zeer intensieve begeleidingsmethodiek, maar ook met heel veel resultaat. Inmiddels stroomt circa 10% van de deelnemers van het Leerwerkbedrijf uit naar betaald werk.

Eén van de plekken waar mensen naar toe uitstromen is de functie van woonhulp binnen onze eigen organisatie. Woonhulpen worden inmiddels op vijf V&V locaties ingezet. Een woonhulp ondersteunt bij de dagelijkse taken op de afdeling en voert taken uit als koffie en thee (klaar) zetten, boodschappen doen, bedden verschonen, een spelletje doen, bewoners naar de kapper of de fysiotherapeut brengen etc. Woonhulpen zijn op een aantal plekken inmiddels onmisbaar voor verpleging, verzorging, bewoners en verwanten. Cordaan heeft de ambitie uitgesproken om vijftig woonhulpen in dienst te nemen.

Charissa werkt als woonhulp

Charissa (33) werkt ruim een jaar bij De Die. Ze heeft een licht verstandelijke beperking en woont begeleid. Misschien is de lichte beperking van Charissa ook wel direct haar kracht. Ze maakt zich niet zo snel druk over zaken die allemaal nog moeten gebeuren en beschikt daarom een natuurlijke rust over zich, waar de cliënten heel goed op reageren. Charissa geniet op haar beurt enorm van haar contact met de bewoners. ‘Ik bouw echt een band met deze mensen op. Dat kan natuurlijk ook niet anders; ik zie de mensen elke dag!’ De dag van woonhulp Charissa begint met een complimentje te geven over de kleding van een meneer, een echte heer. ‘Dan vraagt hij: “Zie ik er goed uit?” Dan antwoord ik met “ja” en dan gelooft hij mij niet. Dan lopen we samen naar de spiegel en dan begint hij te lachen. Daarna help ik een andere meneer bij het eten van zijn broodje. Daar is niet alleen hij blij mee, maar ook zijn vrouw. Zij vertrouwt mij helemaal en dat vind ik echt heel fijn!’ zegt Charissa trots.

LifeWise

In 2019 is het methodisch kader LifeWise binnen Cordaan geïmplementeerd. Alle LVB+ teams hebben het LifeWise-leertraject doorlopen en deze teams werken vanaf dat moment met het methodisch kader. Het leertraject bestaat uit een e-learning, een training en een reflectieopdracht. Medewerkers geven aan dat het begrippenkader van LifeWise het spreken over de ondersteuning met elkaar, met de cliënt en het netwerk van de cliënt makkelijker maakt. Door te werken met de vier ondersteuningspijlers en de zestien handvatten wordt een gedifferentieerder antwoord gegeven op de hulpvragen van de cliënt. Reflectie en intervisie dragen bij aan een bewuste inzet van de in LifeWise opgenomen interventies in het domein Wonen met begeleiding. In 2019 zijn de eerste LVB-teams getraind, de overige LVB-teams worden in 2020 getraind. In elk team dat met LifeWise werkt, is een aandachtsfunctionaris aangesteld die er samen met de teammanager en de gedragsdeskundige voor zorgt, dat LifeWise op de juiste wijze wordt ingezet en de voorwaarden voor het werken met LifeWise op orde zijn. In 2020 gaan naast Middin en Cordaan een aantal andere zorgorganisaties werken met LifeWise. In 2019 zijn hier voorbereidingen voor getroffen.

Klachten

Bij Cordaan vinden we een klacht een belangrijk signaal. In de behandeling van klachten wordt iedereen serieus genomen. Het gaat er niet om of een klacht gegrond of ongegrond is, maar hoe wij de persoon met die klacht verder helpen met een oplossing voor het probleem. Cordaan heeft een klachtenregeling en voor de uitvoering daarvan is er een team van cliëntvertrouwenspersonen.

In 2019 zijn in totaal 48 officiële klachten ontvangen van 43 cliënten (of diens verwanten) van de VGZ-woonlocaties. Deze klachten hadden met name betrekking op:

  • kwaliteit van zorgverleners, met name ervaren bejegening;
  • woon- en leefomstandigheden, met name overlast bij/door buren;
  • kwaliteit van de zorgorganisatie, met name ervaren inspraak en overleg.

Werken met het ECD

Aansluitend aan de implementatie van ONS zijn er in 2019 ‘Coördinatoren Kwaliteit & ECD’ gestart die domeinen helpen met het inhoudelijk op orde brengen en houden van de cliëntdossiers. Deze functionaris ondersteunt de directeur bij het nemen van zijn/haar verantwoordelijkheid in het organisatorisch goed aansturen van het methodisch werken en het werken met ONS. De coördinator bewaakt voor de directeur het kennisniveau van medewerkers die werken met ONS met de gekozen methodieken. Hierbij zal onder andere aandacht zijn voor het SMART formuleren van doelstelling en het rapporteren hierop.